Non tiña nin idea da existencia desta peli ata que vín o trailer no pase de Crú ao que asistín. Nese momento, xa souben que Déixame Saír ía tratarse de algo que tiña que ver, aínda que só fose pola mestura de drama racial con narrativa de terror que parecía prantexar. Uns meses despois, e aquí estaba, diante da pantalla disposto a ver qué sorpresas trae dentro o film debut de Jordan Peele. E qué enorme ía sendo a miña sorpresa ao ir vendo un film magníficamente escrito e construido, cun nivel actoral altísimo e que, efectivamente, leva o feito de personaxes negras atormentadas por blancos ata un nivel de suspense e terror atosigante!
Comeza o film cun plano secuencia que nos fai ver que non estamos soamente ante unha película de terror moderna, senón ante unha demostración de talento narrativo por parte de Jordan Peele. O plano segue a un rapaz negro por un barrio residencial ata que se cruza cun deportivo, ao que a cámara non deixará de prestar atención fóra de foco para xerar a tensión no espectador sabendo que o xiro que fai non pode levar a nada bó. E co rapto do rapaz por parte do conductor, enmascarado, arranca o filme. Un xeito contundente, explicativo e que nos mete xa a tensión no corpo. Veremos dende aquí a tensión xerada dese concepto de ‘rapaz negro en zona de brancos’, escapando do cliché de rednecks racistas para levar a tensión a un ambiente de clase alta e liberal. Todo parece inocente, pero sabemos que a capa de escuridade está nalgún lugar, e o guión vai deixando pequenas pinceladas que non comprenderemos realmente ata ter o cadro completo frente a nós. O coñecemento que temos é sempre o mesmo que o protagonista, e con el imos en prácticamente a totalidade da peli, sufrindo, descubrindo e incluso desfrutando en certas partes. Nese guión, e no xogo cos nosos prexuízos, baséase o film para chegar a unha resolución imposible de anticipar ata os minutos finais.
O traballo narrativo de Peele mostra que, a pesar de que Déixame Saír é a primeira peli que dirixe, hai un talento enorme e un coñecemento dos códigos perfecto. A administración de partes humorísticas, terror puro e pequenas doses de información, xeran un ritmo no cal os 104 minutos da película pasan enseguida e nos manteñen sempre pegados á pantalla, desfrutando do guión, do magnífico traballo de cámara e montaxe, ou simplemente sufrindo co protagonista. Facía moito tempo que o que escribe non desfrutaba tantísimo co clímax no cal o heroe loita, chegando a festexar co puño en alto o resultado de cada secuencia desos minutos de desenlace. A clase de disfrute que o terror ten que proporcionar na súa resolución pero que rara vez pasa.
Falaba, máis arriba, do traballo de guión. A nivel estructural é pefecto, manexando os puntos de xiro, o ritmo e o descobremento do que ocorre de maneira maxistral. Pero é que tamén a nivel diálogos estamos ante unha peli sobresaínte. Destaco sobre todo a ese LilRel Howery e os seus alivios cómicos de comedia afroamericana que nos levan ao terreo que Peele leva anos dominando. Pero é que en tódolos casos, dende o protagonista interpretado por Daniel Kaluuya e a súa moza, representada por Allison Williams, o nivel actoral e a credibilidade das liñas é absoluta. Chega incluso a atopar unha coherencia e unha forza nas personaxes que ao velas en retrospectiva explican moito máis do que xa viamos. O único punto negativo, neste senso, é o de Caleb Landry Jones, bastante menos creíble e excesivo en todo momento, máis digno dun mal filme de psicópatas que do que estamos a falar.
Quero destacar tamén, e aviso xa que este parágrafo contén reflexións que poden explicar parte da trama, cómo Déixame Saír nos enfronta aos nosos propios prexuízos. Partimos desa base na cal pensamos en brancos malos que queren usar de escravos aos negros a través de control mental, para ir construíndo unha realidade moito máis complexa na que todos os brancos que vemos intentan dominar pero mirando aos negros nunha perspectiva non de odio senón de idealización, polo menos no plano físico. Un xiro e unha lectura que o espectador non asume ata o repaso sobre o visto, e que ao mesmo tempo fai repensar os porqués da presuposición do que pensábamos nos primeiros compases que ía suceder, e despois a discusión sobre o racismo inherente ao pensar, dende a perspectiva branca, que chegar a ser negro é un ideal. Unha cuestión que non é pequena, e moito menos cando Peele non dubida en xogar con clichés da comedia afroamericana constantemente.
Remato esta análise dicindo, xa en xuño de 2017, que non vexo fácil que vaia atopar nada que disfrute máis ao longo do ano, polo menos na súa perfección de intención narrativa e resultado de factura. Da gusto atopar un film onde todo encaixa á perfección e xoga contigo xa non só como espectador senón cos teus prexuízos para darche bofetadas e facerche disfrutar a tódolos niveis dende a óptica do cinema de terror.
Luis E. Froiz
Cineasta, músico, programador, ás veces escritor... sempre me dixeron que quen moito abarca pouco apreta. Pero esquencíanse da diversión de adicarme a todo o que me apaixoa.
Redes sociais:
